Έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη δημιουργία ενιαίας νομοθεσίας για την Κυκλική Οικονομία
Τις ξεχωριστές νομοθετικές πρωτοβουλίες που λαμβάνουν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπονομεύουν τη δημιουργία μιας ενιαίας νομοθεσίας για την Κυκλική Οικονομία επικρίνουν σχεδόν 60 ευρωπαϊκοί οργανισμοί, ανάμεσα σε αυτούς και οι ευρωπαϊκοί εταίροι του «Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος», η «EuPC» και η «PlasticsEurope».
Η επιστολή απευθύνεται προς την Πρόεδρο της «Ευρωπαϊκής Επιτροπής», Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς, τον Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο, Βάλντις Ντομπρόβσκις, τον Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν και τον Επίτροπο Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους.
Στην επιστολή: «Μετάβαση προς την Κυκλική Οικονομία και προστασία της ενιαίας αγοράς», οι Οργανισμοί εκφράζουν την πεποίθηση τους ότι μια κατακερματισμένη ενιαία ευρωπαϊκή αγορά θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην μετάβαση προς την Κυκλική Οικονομία και θα μειώσει την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Καλούν, επίσης, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει άμεσα δράση για την αντιμετώπιση των μονομερών εθνικών μέτρων που λαμβάνουν αρκετά κράτη μέλη για τις συσκευασίες που παραβιάζουν τις αρχές της ενιαίας αγοράς.
Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή στα ελληνικά. Η εκδοχή της στα αγγλικά μπορεί να βρεθεί
εδώ:
«Η 1η Ιανουαρίου του 2023 σηματοδοτεί την 30ή επέτειο από την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ενιαίας Αγοράς.
Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιας και η ενιαία αγορά αποτελεί τον βασικό μοχλό της οικονομικής ολοκλήρωσης της.
Αποτέλεσε ουσιαστικό παράγοντας στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας και παραμένει ακόμη και σήμερα ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.
Χάρη στην ενιαία αγορά έχουν γίνει σημαντικές οικονομίες κλίμακας, έχει βελτιωθεί η κατανομή των πόρων και έχει επιτραπεί στην Ε.Ε να θέσει υψηλού επιπέδου, εναρμονισμένα, πρότυπα ασφάλειας με στόχο την προστασία του καταναλωτή και του περιβάλλοντος.
Σήμερα, η Ευρώπη αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις και έχει θέσει νέες προτεραιότητες.
Πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζουν η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (European Green Deal) και η ανάγκη για μετάβαση προς μια αποτελεσματική Κυκλική και κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Η βιομηχανία συσκευασίας, η βιομηχανία καταναλωτικών αγαθών και οι μεταποιητές κατανοούν πλήρως αυτή την επιτακτική ανάγκη που εγείρεται και είναι πλήρως αφοσιωμένοι στην επίτευξη των στόχων, που αφορούν την Κυκλική Οικονομία και την εξοικονόμηση φυσικών πόρων.
Ωστόσο, ο κατακερματισμός της ενιαίας αγοράς, εξαιτίας των διαφορετικών μέτρων που λαμβάνουν τα κράτη μέλη, υπονομεύει τη δέσμευση της βιομηχανίας για την επίτευξη των στόχων αυτών και ορθώνεται ως εμπόδιο στη φιλοδοξία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη και να οδηγήσει στον μετασχηματισμό της οικονομίας σε μια πιο βιώσιμη εκδοχή της.
Στο πλαίσιο αυτό, οι οργανισμοί που υπογράφουν αυτήν την επιστολή, απευθύνουν έκκληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση να δημιουργήσει μια ενιαία Κυκλική Οικονομία για όλα τα κράτη μέλη και όχι 27 ξεχωριστές, που να υποστηρίζονται από την ενιαία αγορά.
Σχεδόν ό,τι καταναλώνουμε είναι συσκευασμένο. Η συσκευασία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αλυσίδας εφοδιασμού προϊόντων και τα μέτρα που σχετίζονται με τη συσκευασία επηρεάζουν τα περισσότερα αγαθά που διακινούνται εντός της ΕΕ.
Η διατήρηση της ενιαίας αγοράς είναι το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι τα υλικά συσκευασίας και τα συσκευασμένα προϊόντα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα σε όλη την ΕΕ, αποφεύγοντας έτσι επιπτώσεις που θα επηρεάσουν αρνητικά τους καταναλωτές, τις εταιρείες, το περιβάλλον και κλάδους όπως αυτούς των τροφίμων και των φαρμάκων.
Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι ορισμένα κράτη-μέλη εισάγουν ολοένα και περισσότερο μονομερείς και συχνά αποκλίνουσες απαιτήσεις στη νομοθεσία τους.
Πρόκειται αναμφίβολα για καλοπροαίρετες προσπάθειες για τη βελτίωση του σχεδιασμού, της παραγωγής και της επισήμανσης των προϊόντων προκειμένου να μπορούν να επισκευάζονται, να επαναχρησιμοποιούνται ή να ανακυκλώνονται.
Ωστόσο, πολλές από αυτές τις απαιτήσεις, που υιοθετούν τα κράτη μέλη, προδικάζουν επικείμενες νομοθετικές εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ, θέτοντας σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα της ενιαίας προσέγγισης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του παραπάνω ισχυρισμού αποτελεί ο αυξανόμενος αριθμός εθνικών μέτρων για την επισήμανση συσκευασμένων προϊόντων προκειμένου να διευκολυνθεί η διαλογή τους μετά τη χρήση.
Αυτά τα μέτρα εφαρμόζονται συχνά σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς την απαραίτητη διαβούλευση με τις εταιρείες, είναι αντιφατικά και δεν κοινοποιούνται πάντα σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, όπως απαιτούν οι κανόνες της ενιαίας αγοράς της Ε.Ε..
Βασιζόμαστε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να διασφαλίσει ότι αυτοί οι αποκλίνοντες κανόνες και η μη κοινοποίησή τους δεν θα περάσουν απαρατήρητοι.
Συγκεκριμένα, οι διαφορετικές απαιτήσεις συσκευασίας σε εθνικό επίπεδο εμποδίζουν τη χρήση μιας ενιαίας συσκευασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο με άμεσο αποτέλεσμα να απαιτείται ο επανασχεδιασμός όλων των συσκευασιών που προορίζονται για μια μεμονωμένη χώρα σε ολόκληρη την ενιαία αγορά.
Αποτέλεσμα του κατακερματισμού της ενιαίας αγοράς είναι οι επενδύσεις των εταιρειών να μην διοχετεύονται στην προώθηση της βιωσιμότητας, σε τομείς όπως είναι έρευνα και η ανάπτυξη του οικολογικού σχεδιασμού και η ψηφιακή ιχνηλασιμότητα των πληροφοριών των προϊόντων έτσι ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική η ανακύκλωση τους.
Ο επανασχεδιασμός όλων των συσκευασιών που προορίζονται για μια μεμονωμένη αγορά συνεπάγεται επίσης επιπλέον κόστος για την παραγωγή. Αυτό σημαίνει πρόσθετο κόστος παραγωγής για τη βιομηχανία και αυξημένες τιμές για τον τελικό καταναλωτή.
Η απώλεια οικονομιών κλίμακας και η απορρύθμιση του συστήματος διανομής καθιστούν λιγότερο ανταγωνιστική την ευρωπαϊκή βιομηχανία, η οποία είναι υποχρεωμένη να δραστηριοποιείται σε μια κατακερματισμένη ενιαία αγορά.
Επιπλέον, σε κάθε βήμα που πραγματοποιεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία πλαστικών θα πρέπει να αναθεωρεί τις προβλέψεις της σε σχέση με την πραγματική κατανάλωση.
Η απορρύθμιση του δικτύου διανομής μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή ορισμένων προϊόντων τα οποία δεν θα τοποθετηθούν στα ράφια. Έτσι, οι πόροι σπαταλούνται κατά μήκος όλης της αλυσίδας εφοδιασμού από τους προμηθευτές πρώτων υλών μέχρι τους καταναλωτές.
Αυτό ισχύει για καταστήματα, κέντρα διανομής, εργοστάσια, εξαρτήματα για τα μηχανήματα στις μονάδες και αξεσουάρ συσκευασίας για τους προμηθευτές.
Οι εθνικές απαιτήσεις επισήμανσης στα προϊόντα θα έχουν επίσης αρνητική επίδραση στα αποτελεσματικά συστήματα διανομής, μιας και οι προμηθευτές θα πρέπει να αποστέλλουν τα απούλητα αγαθά τους σε μεγαλύτερες αποστάσεις όταν είναι απαραίτητο να επισημανθούν βάση των διαφορετικών εθνικών νομοθεσιών.
Τα πρόσθετα μεταφορικά φορτία αυξάνουν την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, με αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα και την ποιότητα του αέρα.
Τέλος, ο πολλαπλασιασμός των οδηγιών επισήμανσης των προϊόντων δυσκολεύει τους καταναλωτές να ταξινομούν σωστά τα απορρίμματα συσκευασίας, μειώνοντας την ανακύκλωση.
Οι Οργανισμοί που υπογράφουν αυτήν την επιστολή πιστεύουν ότι μια κατακερματισμένη ενιαία αγορά θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην μετάβαση προς την Κυκλική Οικονομία και θα μειώσει την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει γρήγορη και σθεναρή δράση για την αντιμετώπιση των εθνικών μέτρων για τις συσκευασίες που παραβιάζουν τις αρχές της ενιαίας αγοράς και το άρθρο 18 της οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας.
Η συνεργασία και όχι οι μονομερείς και ασυντόνιστες εθνικές δράσεις θα συμβάλλουν προς την πρόοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης»