Η εικόνα μιας ηλικιωμένης κυρίας να αποθέτει τα πλαστικά της μπουκάλια σε ειδικό μηχάνημα, που βρίσκεται υποχρεωτικά σε όλα τα μεγάλα σούπερ μάρκετ στη Νορβηγία είναι συνηθισμένη. Οι αριθμοί μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος για να πεις ψέματα, μόνο που στην περίπτωση της Σκανδιναβικής χώρας αυτός ο αφορισμός δεν ισχύει. Με το ποσοστό ανακύκλωσης των πλαστικών να φτάνει το 97% , η Νορβηγία βρίσκεται στο μέλλον. Στο 2029, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο να ανακυκλώνει το 90% των πλαστικών των πλαστικών φιαλών της. Τα μηχανήματα ανταποδοτικής ανακύκλωσης των πλαστικών φιαλών είναι ένας από τους βασικούς λόγους, που η Νορβηγία ανακυκλώνει σχεδόν όλα τα πλαστικά της μπουκάλια. «Πρέπει να τα απομακρύνεις από το σπίτι σου όταν τα χρησιμοποιήσεις, οπότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην το κάνεις με έξυπνο τρόπο» υποστηρίζει η συγκεκριμένη κυρία, που παραλαμβάνει από το μηχάνημα ένα κουπόνι με barcode αξίας 30 κορωνών (περίπου 3 ευρώ) για τις επόμενες αγορές της. Η Νορβηγία υπερέχει σημαντικά στον συγκεκριμένο τομέα και το σύστημα επιστροφής εγγύησης στα μπουκάλια θεωρείται ευρέως ως το κλειδί για την επιτυχία της σκανδιναβικής χώρας. Οι πελάτες πληρώνουν λίγα επιπλέον λεπτά του ευρώ όταν αγοράζουν νερό ή αναψυκτικά σε πλαστικά μπουκάλια και το ποσό αυτό τους επιστρέφεται όταν αποθέτουν τη φιάλη στο συγκεκριμένο σύστημα. «Με αυτό το σύστημα είναι σαν να λες στους καταναλωτές ότι αγοράζουν το προϊόν αλλά δανείζονται τη συσκευασία», εξηγεί ο Κγιέλ Όλαβ Μάλντουμ, επικεφαλής της εταιρείας «Infinitum», που δημιουργήθηκε από παραγωγούς και διανομείς για να υλοποιήσει το σύστημα ανταποδοτικής ανακύκλωσης. Η ιδέα της επιστροφής των χρησιμοποιημένων φιαλών έχει γίνει τόσο δημοφιλής, που άρχισε να χρησιμοποιείται μια νέα λέξη για αυτό. Pante, επιστρέφω δηλαδή τις συσκευασίες μου. Ο καταναλωτής έχει τρεις επιλογές όταν επιστρέφει τα μπουκάλια του. Μετρητά, κουπόνι για τις επόμενες αγορές του και ένα λαχείο, που κάποια από τα χρήματα, διοχετεύονται σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Περισσότερα από 1,1 δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια και δοχεία αλουμινίου επιστράφηκαν το 2018 σε σημεία συλλογής σε σούπερ μάρκετ, πρατήρια καυσίμων και μικρά καταστήματα. Στο Φέτσουντ, το οποίο απέχει περίπου 30 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Όσλο, ένα κονβόι φορτηγών με σταθερή ροή αδειάζει τα χρησιμοποιημένα πλαστικά μπουκάλια στο κέντρο επεξεργασίας της Infinitum. Οι πλαστικές φιάλες, οι οποίες κάποτε περιείχαν νερό, χυμούς ή αναψυκτικά ταξινομούνται, συμπιέζονται και τοποθετούνται σε παλέτες που μοιάζουν με τεράστιους πολύχρωμους κύβους του Rubik. Εκεί αρχίζει το δεύτερο ταξίδι ζωής τους, έπειτα από την ανακύκλωση. Κάθε νέα πλαστική φιάλη περιέχει περίπου 10% ανακυκλωμένα υλικά, ένα ποσοστό, που η χώρα ελπίζει να αυξήσει με ένα φόρο που θα ενθαρρύνει τους παραγωγούς να χρησιμοποιούν περισσότερο ανακυκλωμένο πλαστικό αντί για παρθένο, το οποίο σήμερα είναι φθηνότερο.

Τα πλαστικά απορρίμματα είναι πολύτιμα

Στη Νορβηγία εδρεύει και το μέλος της «Alliance to End Plastics Waste»,η «Tomra», η οποία θεωρείται ηγέτιδα εταιρεία στην ανταποδοτική ανακύκλωση. «Το πλαστικό μπουκάλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά και ξανά για να παραχθεί ένα νέο μπουκάλι πολλές, πολλές φορές» ισχυρίζεται ο επικεφαλής στις λύσεις διαλογής της εταιρείας, Χάραλντ Χένρικσεν. Σε αυτό το παράδειγμα μιας αποτελεσματικής κυκλικής οικονομίας, αυτό που οι περισσότεροι θεωρούν απόρριμμα είναι πολύτιμο. Ένας πόρος, του οποίου η αξία είναι σημαντική και για αυτό ενθαρρύνεται η συλλογή και η ανακύκλωση του. «Ένα παράδειγμα αποτελεσματικότητας είναι η Λιθουανία. Πριν εισαχθεί το σύστημα ανταποδοτικής ανακύκλωσης, το ποσοστό επιστροφής των φιαλών άγγιζε το 34%. Τη δεύτερη χρονιά από την εισαγωγή του συστήματος έφτασε το 92%». Η νορβηγική βιομηχανία ανακύκλωσης αναγνωρίζει ότι ο πλανήτης πρέπει να επιλύσει το πρόβλημα των απορριμμάτων αλλά έχει την ισχυρά πεποίθηση ότι το πλαστικό - ένα ελαφρύ, πρακτικό και φθηνό υλικό - έχει ακόμα ένα ελπιδοφόρο μέλλον. «Τελικά το πρόβλημα είναι τα πλαστικά ή η συμπεριφορά των καταναλωτών» αναρωτιέται ο Κγιέλ Όλαβ Μάλντουμ, επικεφαλής της εταιρείας «Infinitum». «Τα πλαστικά είναι ακόμα φανταστικά, αρκεί να μην καταλήγουν στη φύση».